Compositie: 10 tips voor het maken van betere foto’s

Voor het maken van goede foto’s is compositie van cruciaal belang. Oftewel: hoe positioneer je de objecten ten aanzien van het fotokader en de achtergrond. Natuurlijk, dat is deels een kwestie van gevoel. Maar enige leidraad daarbij is wel zo handig en daarom vind je hier tien regels voor fotocompositie, zoals door de Ierse fotograaf Barry O Carroll uitgelegd op Bored Panda. Daar vind je naast onderstaande tien, nog eens tien, meer geavanceerde, compositieregels.

1. De regel van derden

Deze compositieregel is eenvoudig toepasbaar in de fotografie. Deel het beeld op in 9 gelijke rechthoeken: 3 aan de bovenkant, 3 in het midden en 3 aan de onderzijde. De bedoeling van de regel van derden (beter bekend als rule of thirds) is, om de belangrijkste onderwerpen van de foto op één van de lijnen te zetten, of op één van de kruispunten te plaatsen. De mens is geneigd om het hoofdonderwerp altijd precies in het midden te plaatsen. Door de regel van derden toe te passen, zal de compositie van de foto een stuk aantrekkelijker worden. De meeste camerafabrikanten hebben in de live weergavemodus de mogelijkheid opgenomen om dit raster weer te geven. In de handleiding van je camera staat precies beschreven hoe je deze functie kan inschakelen.

2. Het belang van voorgrond en diepte

Het prominent op de voorgrond plaatsen van één of meerdere interessante onderwerpen is een uitstekende methode om meer diepte in een foto te brengen. Foto’s zijn van nature tweedimensionaal, maar door een onderwerp op de voorgrond haarscherp in beeld te nemen, kun je een foto bijna een 3D-effect geven.

3. Gebruik een omlijsting

Een onderwerp in een ‘omlijsting’ plaatsen is een andere effectieve manier om meer diepte in een foto te creëren. Ga op zoek naar ramen, bogen of poorten die als omlijsting te gebruiken zijn. De ‘lijst’ hoeft niet beslist het gehele beeld te omringen om doeltreffend te zijn. Je kunt ook heel goed boomstammen en overhangende takken gebruiken. Zelfs wanneer de omlijsting de onderwerpen niet volledig omringt, voegt het nog steeds een gevoel van diepte toe. Deze techniek is perfect om allerlei elementen uit de omgeving creatief in de compositie te verwerken.

4. Diagonale lijnen en driehoeken

Er wordt vaak gezegd dat driehoeken en diagonalen meer dynamiek aan een foto geven. Wat wordt hiermee eigenlijk precies bedoeld? In het menselijk brein staan horizontale en verticale lijnen voor stabiliteit. Wanneer je bijvoorbeeld een man op een vlakke horizontale ondergrond ziet staan, dan zal dit er stabiel uitzien. Tenzij hij natuurlijk om twee uur ’s nachts struikelend uit de kroeg komt! Zet diezelfde man op een schuin oppervlak en het geheel zal er meteen minder evenwichtig uitzien. Er ontstaat namelijk een zekere mate van visuele spanning, omdat wij schuine lijnen onbewust met instabiliteit associëren. Ook met het verwerken van driehoeken in onze foto’s kunnen we de dynamische spanning opvoeren. Driehoeken kunnen in dit geval werkelijke objecten, of verborgen driehoeken zijn. Vormen of lijnen die ons in ons dagelijks leven een beetje uit balans brengen, zijn dus juist de items die in een foto de visuele spanningen creëren.

5. Beeldvullend werken

Het volledige beeld vullen met je onderwerp, met weinig of geen ruimte eromheen, zal in bepaalde situaties zeer effectief zijn. Het helpt de kijker om zich zonder enige afleiding volledig te concentreren op het belangrijkste onderwerp. Beeldvullend werken zorgt er tevens voor dat de focus op bepaalde details wordt gelegd, die anders niet eens te zien zouden zijn. Bij beeldvulling gaat het erom zo dichtbij te komen, dat er misschien zelfs delen van het onderwerp vervallen. Meestal zorgt deze techniek voor een zeer originele en interessante compositie.

6. De negatieve ruimte

Deze tip is behoorlijk in tegenspraak met de voorgaande, waarin staat dat beeldvullend werken prachtige composities oplevert. Feit is echter, dat precies het tegenovergestelde ook heel goed werkt. Een heleboel lege, oftewel negatieve, ruimte rondom het onderwerp kan namelijk heel aantrekkelijk zijn. Het creëert een gevoel van eenvoud en minimalisme. Net zoals bij beeldvullend werken helpt de negatieve ruimte de kijker om de focus op het hoofdonderwerp te leggen, zonder storende afleiding.

7. Isoleer het onderwerp

Het gebruik van een kleine scherptediepte is een zeer effectieve manier om het onderwerp te isoleren en de compositie te vereenvoudigen. Met behulp van een groot diafragma maak je de achtergrond, die anders zou kunnen afleiden van het belangrijkste onderwerp, wazig. Dit is tevens een bijzonder goede techniek voor het maken van portretfoto’s.

8. Verander je standpunt

De meeste foto’s worden genomen vanaf ooghoogte. Bij sommige fotografen is dat amper 1.50 meter! Door een hoger of lager standpunt te kiezen, kun je een compositie van een onderwerp maken die net wat interessanter en origineler is. Deze regel in de fotografie zorgt ervoor, dat natuurfotografen op hun buik in de modder liggen om het perfecte shot te maken.

9. Bijzondere kleurencombinaties

Het gebruik van kleur wordt vaak over het hoofd gezien als het gaat om het maken van een compositie. Kleurkennis is iets waar grafisch ontwerpers en interieurarchitecten al zeer vertrouwd mee zijn. Bepaalde kleurencombinaties complementeren elkaar goed en zijn visueel erg opvallend. Kijk eens naar de kleurenschijf. Je ziet hier dat alle kleuren in een logische volgorde in een cirkel gerangschikt zijn. Kleuren die tegenover elkaar liggen, worden complementerende kleuren genoemd. Om aantrekkelijke en opvallende composities te maken, kun je in de fotografie voor bepaalde foto’s gebruik maken van deze complementerende kleuren. Is het je weleens opgevallen dat veel filmposters blauwe en geel/oranje kleurenschema’s hebben? Dit is heel bewust gedaan om ze extra goed op te laten vallen.

10. De regel van ruimte

De regel van ruimte zegt dat de compositie van een foto beter wordt, als je ruimte in de bewegingsrichting van je onderwerp vrij laat. Door die ruimte op te nemen in je compositie geef je het onderwerp meer aandacht en versterk je tevens het gevoel van beweging. Als je bijvoorbeeld een opname van een rijdende auto maakt, moet er voor de auto aanzienlijk meer ruimte zijn dan erachter. De ruimte suggereert als het ware dat de auto verder die kant op zal gaan. De regel van ruimte kan zelfs worden gebruikt bij het fotograferen van mensen. Dan is het de bedoeling dat de gefotografeerde persoon in de richting van de vrije ruimte kijkt.

Bron en nog meer tips: Bored Panda.