Opa deed steevast een middagdutje. Aan de keukentafel, zijn hoofd rustend op zijn gekruiste armen. Maar omdat opa het deed, is een middagdutje nog niet ouderwets. Sterker nog, veel hypermoderne bedrijven als Google hebben speciale slaapruimten ingericht waar medewerkers een dutje kunnen doen. Ook in de hippe reclamewereld is een hazenslaapje gemeengoed. En in veel warme landen is de siësta een oeroude traditie.

Slapen in de baas z'n tijd

Steeds meer werkgevers zien in dat een middagdutje wonderen doet voor de productiviteit van hun werknemers. Uit onderzoek blijkt dat iemand die een middagdutje doet, tot wel twee keer productiever is! 's Middags ben je bepaald niet meer efficiënt, realiseren steeds meer bedrijven zich. Daarom is binnen veel organisaties het middagdutje zelfs verplicht. Slapen in de baas z'n tijd: wie wil dat nu niet?

Investering in de rest van je dag

Zie een middagdutje als een investering in de rest van je dag. Een rendabele investering, want nadat je een tukje gedaan hebt, ben je weer net zo fit en productief als in de ochtenduren, na een goede nachtrust. Een tukje doen is te vergelijken met het opnieuw opstarten van je computer. Alle lopende programma's en achtergrondprocessen worden afgesloten en na het opnieuw opstarten ben je alerter, creatiever, kun je je beter concentreren, heb je minder last van stress en beschik je over méér energie. Ook op de lange termijn heeft het regelmatig doen van een tukje gezondheidsvoordelen. Het zou met name een gunstige invloed op je hart hebben.

8-uur slaappatroon normaal?

Het is belangrijk voldoende te slapen, maar ook mensen die voldoende nachtrust krijgen hebben baat bij een middagdutje. In slaapgewoonten zijn net als in eetgewoonten verrassende culturele verschillen te ontdekken. In grote delen van de wereld, van Spanje tot India, is een hazenslaapje de gewoonste zaak van de wereld. En wat te denken van het dierenrijk? Katten slapen in verschillende happen wel achttien uur per dag. Wij mensen worden twee keer per 24 uur moe. Is het dan niet gek dat we maar één keer slapen?

Goed voor geheugen en leervermogen

Eén van de belangrijkste voordelen van een hazenslaapje is dat je geheugen beter functioneert. Hier kunnen we de vergelijking met de computer weer aanhalen. Als je urenlang verschillende taken uitvoert, is je werkgeheugen op enig moment propvol. Je werkgeheugen of kortetermijngeheugen kun je het best vergelijken met de stapel ongeordende papieren op je bureau. Je kunt snel iets terugvinden, maar als de stapel groeit wordt het steeds lastiger de gewenste informatie terug te vinden. Op een gegeven moment kun je niet meer over de stapel heenkijken. In je slaap worden deze paperassen als het ware opgeborgen in een grote archiefkast, waarin alles netjes op alfabet is geordend. Als je weer wakker wordt, kun je oude informatie veel gemakkelijker terugvinden én je werkgeheugen is weer blanco en klaar om nieuwe informatie op te slaan. Een middagdutje is dus goed voor je geheugen én voor je leervermogen!

Er was eens een professor in de Westerse filosofie die geïnteresseerd was in zen. Hij zocht een Japanse zenmeester op en bestookte deze met vragen over de meest uiteenlopende onderwerpen. Deze hoorde de vragen aan en zei: "Beste man, u hebt ver gereisd, u hebt deze berg beklommen om mij te bezoeken, u moet wel moe zijn. Rust wat, laat mij een kopje thee voor u zetten. De zenmeester ging thee zetten en kwam terug. Hij trof een ongeduldige professor aan die graag antwoord wilde op zijn vragen. "Wacht", zei de zenmeester. "Laat mij u eerst een kop thee inschenken", en hij begon te schenken. Zelfs toen het kopje tot aan de rand gevuld was, bleef hij schenken. "Stop, stop!", riep de professor, maar de zenmeester ging door met schenken tot zelfs het bordje onder de kop overliep. De professor dacht dat de zenmeester zijn verstand verloren had. "Kijk", zei hij, "Net als uw hoofd, zit dit kopje vol. Het zal overlopen als ik er wat bijschenk."

Praktische tips

We hopen je ervan overtuigd te hebben dat een middagdutje goed is voor je gezondheid en voor je productiviteit. Maar iemand die niet gewend is een middagdutje te doen, komt voor tal van praktische vragen te staan. Wanneer doe ik mijn middagdutje en hoe lang?

Om de eerste vraag te beantwoorden: een middagdutje doe je 's middags (duh), dat wil zeggen tussen pak 'm beet één en vier uur. De één prefereert een tukje na de lunch, de ander een slaapje om drie uur. Plan je middagslaapje niet later, want dan gaat het misschien ten koste van je reguliere nachtrust.

Het is vooral belangrijk jouw persoonlijke slaapmoment te vinden. Het is niet de bedoeling dat je het gros van je middagdutje besteedt aan in slaap proberen te vallen. Als je jouw persoonlijke slaapmoment eenmaal hebt gevonden, houd dit tijdstip dan aan en maak een gewoonte van je middagdutje! Zo gaat je middagdutje deel uitmaken van je natuurlijke slaap-waakritme. Alleen als je baas je middagslaapje niet apprecieert, ben je min of meer verplicht je dutje in je lunchpauze te doen ...

De meeste mensen hebben vijf tot tien minuten nodig om in slaap te vallen. Vermeerder de geplande tijd van je middagdutje met vijf tot tien minuten en stel het alarm van je telefoon in, zodat je weer op tijd wakker wordt. Je wilt niet om half zes gewekt worden door de schoonmaker ...

Je kunt op de vreemdste plekken een tukje doen. In je bureaustoel, onder je bureau, in je auto ... Als je de mogelijkheid hebt, kun je het best dutten in een verduisterde ruimte. Een deken en kussentje kunnen ook helpen bij het vatten van de slaap.

Dan de misschien wel belangrijkste vraag: hoe lang duurt een middagdutje? De duur van je hazenslaapje is van grote invloed op de effectiviteit ervan. Slaap je te lang, word je slaapdronken wakker en ben je in feite vermoeider dan voorheen.

De meeste slaapexperts raden een middagslaapje van tien tot maximaal twintig minuten aan, de zogenoemde 'power nap'. Dit is voldoende voor een verhoogde alertheid en meer energie. Slaap je dertig tot zestig minuten, beland je in een diepe (REM)-slaap en word je allesbehalve alert wakker. Dit kun je dan weer voorkómen door langer, zo'n anderhalf uur, te slapen en zo een volledige slaapcyclus te doorlopen. Zo'n verlengd middagdutje heeft ook een positief effect op de werking van je geheugen.

Geen zin om je wekker te zetten en toch zeker weten dat je na een halfuurtje wakker wordt? Drink een kopje koffie of shot espresso voor je middagdutje. Het stimulerende effect van cafeïne treedt pas na aan halfuur in. Zo weet je zeker dat je (alert) wakker wordt!